Myne gaan vinniger

Tekst: Tony Vos ■   Fotografie: Automedia

Foto: De wielen onder deze 8 Gordini zijn Zuid Afrikaans van komaf en dragen de merknaam Rally Mag.

De historie lijkt bij de Renault 8 Gordini 1300 heel eenvoudig in elkaar te steken. Het model volgde in de productie in Flins vanaf juni 1966 de bestaande 8 Gordini 1100 op en werd daar tot en met 1 september 1970 gebouwd. In totaal werden er 11.607 exemplaren van de Renault 8 Gordini gemaakt. Daarvan waren 2.626 eenheden van de 8 Gordini 1100. Dan blijven er dus 8.981 stuks voor de krachtigere 1300 over. Sommige bronnen vermelden licht afwijkende cijfers.

Maar dan staan we ineens oog in oog met een Renault 8 Gordini 1300 die begin 1971 geassembleerd is in Rosslyn in Zuid-Afrika.

Vanaf de 4CV zijn diverse modellen in Zuid-Afrika als CKD gebouwd. Onder meer ook de Dauphine, R10, de eerste generatie Renault 5 en de R9. Daar zijn in totaal maar liefst drie verschillende firma’s bij betrokken geweest. De al genoemde fabriek in Rosslyn gelegen ten Noord-Westen van Pretoria, die tegenwoordig Nissans bouwt en waar vanaf 2009 ook de eerste generatie Renault Sandero van de band liep. Maar ook Car Distributors Africa (CDA) assembleerde Renaults uit geïmporteerde CKD kits en bouwt tegenwoordig modellen van Mercedes. De derde fabriek is die van Toyota waar de Renault 5 enige jaren werd gemaakt. Dat geldt ook de Renault 9, die onder meer voorzien was van stoelen met typische Toyota-bekleding. Maar bij het bereiken van het hoogtepunt van de apartheid in het land, trokken veel merken zich terug en werden er ook weinig auto’s geïmporteerd. Zo ook Renault.

Foto: Onmiskenbaar het dashboard met toerenteller van een 8 Gordini.

In totaal werden er 294 exemplaren van de 8 Gordini 1300 in Zuid-Afrika geassembleerd. De productie ging van start in 1968 (79 stuks) en eindigde in 1971, toen er nog acht stuks in elkaar werden gezet. In de tussenliggende jaren werden er 83 eenheden gebouwd (1969) en 124 stuks in 1970. Dit exemplaar van Robert Huysamen zou volgens de dealer, die de auto op 7 mei 1971 afleverde aan de eerste eigenaar Charles Hofmeyer, de allerlaatste in Zuid-Afrika gemaakte 8 Gordini zijn. En dus de allerlaatst geproduceerde. Een feit dat niet meer te controleren valt. Kijken we naar het chassisnummer, dan ligt dat een behoorlijk aantal onder de allerlaatste 8 Gordini die in Frankrijk werd gebouwd. Wellicht dat sommige CKD-kits langere tijd ‘op de plank’ lagen voor daadwerkelijke assemblage.

Foto: De tweede tank ligt voor in de bagageruimte net als de rembekrachtiger.

De 8 Gordini was in Zuid-Afrika vooral bekend vanwege de verrichtingen van de latere F1 coureur Jody Scheckter die in dit model zijn debuut maakte en succesvol was. Hij kreeg niet voor niets de bijnaam ‘sideway Scheckter’, omdat hij bochten op willekeurig welk circuit doorgaans zijdelings nam.

Deze auto heeft op 10 oktober 1972 op het circuit van Kyalami een snelheidstest gedaan en werd geklokt op een snelheid van 157,65 km/h. Charles Hofmeyer had de Gordini maar liefst 40 jaar in zijn bezit. Vooral in de begintijd deed hij met regelmaat mee aan amateurrallies samen met zijn vrouw die de functie van navigator op zich nam. Op de voorbumper prijkt een schildje van The Sports Car Club, een vereniging waar vrijwel iedereen met een sportieve auto in het land lid van was. De South African Rally Association (SARA) was de grote organisator in die jaren van rallies en heuvelklims. De nodige deuken in de bodem van de 8 Gordini wijzen erop dat de auto in zijn beginjaren veelvuldig deelnam aan dit soort evenementen op soms half verharde wegen.

De Gordini werd rond 2010 een jaar of twee gebruikt door de zoon van de eerste eigenaar die ermee naar de universiteit ging. Maar Hofmeyer junior had niets met auto’s, onderhield de zeldzame Fransoos niet, dus paste het voertuig totaal niet bij het karakter van de gebruiker.

Foto's: In de bagageruimte is het plaatje te vinden waarmee de assemblage in Zuid-Afrika wordt bevestigd. Hetzelfde nummer staat op een gelast plaatje.

"En tegelijk ook vice-voorzitter en penningmeester. Iedereen in de Renault klassiekerwereld had mijn telefoonnummer. Ik kreeg de vraag wie in de club er eventueel interesse in de Gordini had. Nou, dat was ik dus. Zo verhuisde de auto met het originele kenteken TCE 1145 uit de Westonaria in de provincie Gauteng naar Kaapstad. Daar kreeg ik het kentekennummer CY355012 toebedeeld. In Zuid-Afrika wijzigt namelijk het nummer als de eigenaar of de auto naar een andere plaats verhuist."

Toen Robert de auto kocht, zat er onder de voorbumper een grote, zwarte spoiler. "Die heb ik direct verwijderd. Datzelfde geldt voor de dwars onder de achterkant geplaatste uitlaatdemper. Na aankoop zijn motor en versnellingsbak uit de auto gehaald en volledig gereviseerd. Ik heb toen meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook de motorruimte helemaal opnieuw te spuiten."

Foto: De motorruimte ziet er qua lak en techniek helemaal nieuw uit.

Dat is goed te zien als we de motorkap openen. De auto heeft nog zijn originele lak in het interieur en ook onder de kap voor. De carrosserie is ooit gespoten. Daar ligt in de bagageruimte de tweede brandstoftank van 26 liter waarop de berijder, middels een piepkleine hendel op de vloer naast de versnellingspook, kan overschakelen. De tweede tank zorgt niet alleen voor een toegenomen actieradius, maar ook voor een betere gewichtsverdeling. In de bagageruimte zit tegen het schutbord eveneens de rembekrachtiger. Zoals bij alle rechtsgestuurde exemplaren van de Renault 8 staat de accu links voorin.

Het is een genot om met geopende kap te rijden over de rijkelijk door zon beschenen weggetjes in het departement Bouche du Rhône waar deze fraaie Renault al bijna de helft van zijn leven verblijft.

De meeste onderdelen van de Zuid-Afrikaanse 8 Gordini maakten in die tijd onderdeel uit van het CKD-pakket dat vanuit Frankrijk werd verscheept. Toch zien we een aantal opvallende zaken. Zo gaat Robert’s 8 Gordini getooid met het eerste type bumpers, die we op internet op alle Zuid-Afrikaanse 8 Gordini’s zien. Verder zijn er op de panelen van de achterportieren asbakjes aangebracht. Robert denkt dat dit een Zuid-Afrikaanse toevoeging is, omdat zijn Renault 10, de eerste auto in zijn leven, exact dezelfde heeft.

De wielen onder Robert’s auto werden lokaal geproduceerd en dragen de merknaam Rally Mag (Mag voor magnesium). In het ontwerp zijn er duidelijk parallellen te vinden met de zo geliefde Delta Mics wielen die in Europa veelvuldig onder het model werden gemonteerd. Lichtmetalen wielen waren eind jaren zestig beslist nog een bijzonderheid.

Foto links: Met een kleine hendel op de vloer kan tussen de twee tanks worden geschakeld.

Onmiskenbaar Zuid-Afrikaans is de ontgrendelknop van de gordels voorin waarop niet alleen ‘press’ maar ook ‘druk’ staat te lezen. Her en der zitten er nog meer stickers met Zuid-Afrikaanse opschriften op de auto. Op de voorruit vinden we een zogenaamde Lysensieskyf. Het meest belangrijke plaatje staat op het schutbord in de bagageruimte. Daarop staat te lezen R8Gor, 7161 vervaardig vir Renault Africa (PTY.) LTD, deur Rosslyn Motor Assemblers LTD, Rosslyn, Suid-Afrika. Het nummer 7161 staat ook op een in de carrosseriekleur gespoten, gelast plaatje rechts tegen het schutbord. We spreken dan van matching numbers.

Robert Huysamen: "In Zuid-Afrika gaat met name door het warme weer vrijwel alles aan een auto stuk. Daarom hebben vrijwel alle modellen standaard kunstlederen bekleding die veel beter daartegen bestand is."

De twee witte banden over de carrosserie van de auto ontbreken. Robert: "Ik weet dat deze standaard niet op de Zuid-Afrikaanse 8 Gordini’s werden geplakt. Wel kreeg een koper ze bij de auto overhandigd en kon daardoor zelf kiezen om ze wel of niet te plaatsen."

Alhoewel maar 3,3 procent van alle R8 Gordini 1300’s in Zuid-Afrika werd geassembleerd, neemt het niet weg dat deze auto’s voor het imago van Renault in het land een belangrijk rol hebben gespeeld. Niet alleen op de openbare weg, maar vooral tijdens diverse autosportevenementen. Overigens kon de standaard Renault 8 en 10 af-fabriek ook worden getuned door Alconi. Er hebben ook een aantal Gordini’s bestaan die achteraf door Alconi nog van wat extra paardenkrachten werden voorzien. ‹›

En détail...

Renault 8 Gordini (R1135)

Motor:

Type 812-00, cilinderinhoud 1.255 cm3, boring x slag 74,5 x 72 mm, compressieverhouding 10,5:1, twee dubbele tweetraps Weber 40 DCOE carburateurs, vermogen 90,5 DIN pk bij 6.750 tr/min, koppel 117 Nm bij 5.000 tr/min.

Versnellingsbak:

Type 353-03, vijf handgeschakelde versnellingen, een achteruit. Overbrengingsverhoudingen: 1e - 3,61, 2e - 2,37, 3e - 1,70, 4e - 1,30, 5e - 1,03, achteruit - 3,08, eindoverbrenging 3,78.

Wielophanging:

Voor en achter onafhankelijk, schroefveren en hyraulische schokdempers, één op ieder voorwiel, twee per wiel achter. Stabilisatorstang aan de voorzijde.

Remmen:

Hydraulisch bediend, rembekrachtiging, vier enkelvoudige schijven (260 mm), remkrachtbegrenzer. Banden: 135x380.

Prestaties:

Topsnelheid >170 km/h, acceleratie 0-100 in 10,7 seconden.

Maten en gewichten:

Lengte 3,995 meter, breedte 1,490 meter, hoogte 1,410 meter, wielbasis 2,270 meter, bodemvrijheid 0,117 (belast), spoorbreedte voor 1,268 meter, achter 1,238 meter. Tankinhoud: 38 liter achter en 26 liter voor. Gewicht 850 kg (leeg), maximaal toelaatbaar 1.150 kg.