Buurtteammedewerker in Utrecht
Tekst Ronald de Kreij Beeld Doon van de Ven, Veerle Randag
Het heeft even geduurd, maar de buschauffeurs van Arriva in het concessiegebied Twente-ZHO hebben hun oude rij- en rusttijden terug. De pauzeregeling die ze bij Keolis vóór de concessiewisseling hadden, is grotendeels in ere hersteld. Mét de bijbehorende ruimere op- en afstaptijden. Maar daar zijn wel twee stakingsdreigingen in een half jaar tijd aan vooraf gegaan.
De overgang van de concessie Twente-ZHO is eigenlijk al van het begin af aan lastig geweest. ‘We hebben een zwaar traject achter de rug’, vertelt vakbondsbestuurder Marijn van der Gaag van FNV Streekvervoer. ‘De problemen begonnen vrijwel direct nadat Arriva op 10 december vorig jaar de concessie in Twente overnam van Keolis. Arriva kwam met nieuw materieel dat veel mankementen vertoonde. Of bussen waren niet opgeladen en kwamen hierdoor veel te laat of zelfs helemaal niet opdagen. De dienstregeling was te krap en er kwamen honderden klachten. Arriva betuigde hierover weliswaar spijt, maar echte verbeteringen bleven uit.’
De concessieovergang ging zogezegd gepaard met horten en stoten, en dat merkten zowel de medewerkers als de reizigers aan den lijve. Van der Gaag: ‘Arriva zette ook direct al het mes in de bestaande afspraken over de rij- en rusttijden. Dat zorgde voor een enorm verhoogde werkdruk voor de chauffeurs. Het busbedrijf zei hierover overleg te hebben gevoerd met de ondernemingsraad, maar dat klopte niet. De werkgever negeerde de Ondernemingsraad Bus van Arriva volledig. Bijval van de vakbonden werd noodzakelijk om de werkgever te dwingen de rij- en rusttijden weer te herstellen. Arriva plande de dienstregeling zo strak, dat er nog meer vertragingen ontstonden.’
‘Op de werkvloer ontstond door dit alles niet alleen een heel hoge werkdruk, maar ook veel onrust’, vult buschauffeur en FNV-kaderlid Dennis van der A aan. ‘Op een gegeven moment zat wel 25 tot 30 procent van het totale personeelsbestand ziek thuis. Dat had ik hier nog nooit meegemaakt.
In de hoop een doorbraak te forceren stelde FNV Streekvervoer onder dreiging van een staking tot twee keer toe een ultimatum aan de werkgever. Het eerste ultimatum verliep omdat Arriva verbeteringen had toegezegd, maar uiteindelijk niet nakwam. Bij het tweede ultimatum stapte Arriva om de aangekondigde stakingen tegen te houden naar de rechter en kreeg daar nog gelijk ook.
‘We hebben het uiteindelijk kunnen oplossen’ aldus Van der A. ‘We hebben als implementatieteam met daarin onder meer kaderleden van FNV en CNV alsnog goede afspraken gemaakt met de werkgever. Uiteindelijk hebben we sinds juli onze oude rij- en rusttijden terug. Hierdoor is het op de werkvloer eindelijk weer wat rustiger, al is het ziekteverzuim nog altijd wel hoog. Hopelijk loopt dit na de vakantieperiode waarin we met afgeschaalde dienstregelingen hebben gereden weer wat terug.’
Van der Gaag hoopt er ook maar het beste van. Want, zo zegt hij, ‘het aloude spelletje van druk zetten op de rij- en rusttijden is kennelijk inherent aan het streekvervoer. Daarmee kan immers geld bespaard worden, zodat er meer rendement kan worden behaald. En daar is het de meeste private streekvervoerders ook om te doen. Ik vermoed dat dit ook de reden is waarom Arriva alsnog overstag is gegaan: onder de strakkere rij- en rusttijden is het ziekteverzuim enorm gestegen, en dat kost nóg meer geld.’
Eind goed, al goed? Nou, zover willen de vakbondsbestuurder en het kaderlid nog niet gaan. ‘We zijn gelukkig weer de goede richting ingeslagen’, zegt Van der Gaag. ‘Het is weer een beetje rustig in Twente. Maar om nou te zeggen dat het vertrouwen volledig is teruggekeerd? Je kent het gezegde: vertrouwen komt te voet maar vertrekt te paard.’