Tekst Ronald de Kreij Beeld FNV
Je kunt niet zeggen dat ze hun best niet hebben gedaan. De medewerkers van het Geusseltbad Maastricht hebben er met ondersteuning van de FNV werkelijk alles aan gedaan om er met de gemeente uit te komen. Tot een voorstel voor een eigen ondernemings-cao aan toe. Maar de gemeente blijft de boot afhouden en daardoor lijken acties nu onvermijdelijk.
Het is exemplarisch voor wat we op veel meer plekken in Nederland zien gebeuren. Gemeenten die hun zwembaden op afstand plaatsen of zelfs helemaal privatiseren en het personeel in een andere, bijna altijd goedkopere cao onderbrengen. Voor het zwembadpersoneel voelt dit als uitermate onrechtvaardig, omdat hun arbeidsvoorwaarden hierdoor steeds meer achterblijven bij die van hun voormalige collega’s die nog wel in dienst van de gemeente zijn. Hun doel is dan ook dit onrecht weer recht te trekken.
Precies zo is het ook de medewerkers van het Geusseltbad Maastricht vergaan. Dat zwembad is in 2013 geopend, nadat de gemeente had besloten drie verouderde zwembaden te sluiten en ze samen te voegen in één nieuw gebouw. Tegelijkertijd werd het zwembad op afstand geplaatst en het personeel ondergebracht in een nieuwe stichting.
Het is een complexe situatie in Maastricht die zich lastig in een paar woorden laat uitleggen, erkent Maurice Saraber, zwemonderwijzer bij het Geusseltbad. ‘Het verhaal begint feitelijk al in 2011, toen de gemeente besloot de uitvoeringsorganisatie Maastricht Sport, waaronder wij ook vallen, intern te verzelfstandigen. De grote vraag was welke cao voor ons van toepassing zou worden, omdat we niet langer onder cao Gemeenten konden vallen. We waren immers geen ambtenaren meer.’
Veel duidelijker werd het er niet op toen de gemeente besloot een nieuwe Stichting Personeelsbeheer Sport (SPBS) op te richten om daar de medewerkers van het Geusseltbad én alle nieuwe medewerkers van Maastricht Sport in onder te brengen. ‘Vrijwel alle anderen die onder de vlag van Maastricht Sport werken, zijn op uitermate onduidelijke gronden terug ondergebracht bij de cao Gemeenten’, aldus Saraber verontwaardigd. ‘Maar wij, medewerkers in het zwembad, zijn zonder enig mededogen keihard uit “ons” Maastricht Sport geduwd. Op ons is nu de cao Zwembaden van toepassing. Dat heeft nogal gevolgen voor ons inkomen. De cao Gemeenten heeft een hogere salaris, een eindejaarsuitkering en een 36-urige werkweek, waardoor er een loonkloof is ontstaan van 20 procent. Dat komt voor een zwembadmedewerker in schaal 6 neer op 400 euro bruto per maand minder inkomen dan een medewerker in schaal 6 bij de gemeente.’
Het personeel liet het er niet bij zitten. Saraber: ‘Toen we hoorden dat de FNV vocht tegen vergelijkbare consequenties voor zwembadpersoneel elders in het land, zijn we gelijk aangehaakt. We hebben het personeel gemobiliseerd, een actiecomité samengesteld en flink wat nieuwe FNV-leden geworven. Dit alles heeft er toe geleid dat we eind vorig jaar actie hebben gevoerd. We hebben bijna 1.500 handtekeningen van klanten en collega’s aan de wethouder aangeboden, samen met een petitie waarin we pleiten voor fair pay. De medewerkers van het Geusseltbad zijn net als alle andere collega’s van Maastricht Sport ook goed opgeleide professionals en hebben daarom op zijn minst recht op gelijke beloning.’
Ingrid Koppelman, bestuurder bij FNV Sport en Bewegen en cao-onderhandelaar voor de zwembaden en sportbedrijven, begrijpt de frustraties van de Geusseltbad-medewerkers heel goed. ‘Ze krijgen niet de waardering die ze verdienen’, zegt ze. ‘Het voelt alsof de gemeente ze afdoet als minderwaardig. En dan helpt het niet als de verantwoordelijke directeur dreigt om bij te veel verzet het hele zwembad te sluiten, wat niet gaat gebeuren hoor. Dat staat namelijk haaks op een recent SER-rapport over hoe we als Nederland stappen kunnen zetten om mensen in beweging te krijgen en te houden, en zodoende een gezond land te worden. Gemeenten spelen in dit streven een belangrijke rol. Ik ben ervan overtuigd dat ook de gemeente Maastricht dit rapport onderschrijft.’
Bij wijze van helpende hand heeft de FNV een oplossing uitgewerkt en ook de gemeenteraad van Maastricht gepolst of deze bereid was de begrootte kosten te dekken. ‘Met goede wil komen we er samen wel uit’, aldus Koppelman. ‘Het is uiteindelijk geen juridische kwestie maar een centenkwestie: wil de gemeente de ongelijke situatie opheffen?’
Dit laatste blijkt niet het geval, zo bleek recent. Heel teleurstellend, vinden zowel Koppelman als Saraber. ‘De gemeente blijft bij het eigen plan’, aldus de vakbondsbestuurder.
‘We hebben alles gedaan om tot een oplossing te komen’, constateert Saraber. ‘Maar uiteindelijk is de boel nu toch vastgelopen. Onderdeel van de oplossing was een eigen ondernemings-cao, opgesteld door juristen van de FNV. Want als de gemeente vindt dat we als zwembadpersoneel geen ambtenaren meer zijn, dan hebben we toch op zijn minst recht op een gelijkwaardige cao?’
Koppelman: ‘De gemeente heeft nog wel verhoging in salarisschalen voorgesteld, maar daarmee gaat niet iedereen er in inkomen voldoende op vooruit.’ Saraber vult aan: ‘Ze willen met ons ook een businesscase uitwerken om een individueel keuzebudget te kunnen betalen. Blijkbaar zijn we dan toch meer een commercieel verzelfstandigd bedrijf dan een gemeentelijke dienst. De gemeente gebruikt dit als argumenten dat ze ons tegemoet komen, maar wij vinden dit absoluut onvoldoende.’
Hoe nu verder? Koppelman, stellig: ‘We gaan actievoeren'.