De regen spat van de straten op deze grijze ochtend in Maastricht. Niet zo gek dus dat het rustig is bij Milieupark Het Rondeel, een van de drie locaties in de stad waar je grofvuil kunt wegbrengen. Een bewoner dumpt zijn afval snel in de containers en springt dan weer in de auto.

Fred en Dion worden niet warm of koud van de nattigheid. Samen met beheerder Anita staan ze buiten rustig een sigaretje te roken: ‘We komen er zo aan hoor!’ Eenmaal binnen gaat het eerst langs de automaat – een bak koffie om de keel te smeren. Intussen wijst Fred lachend op z’n vest: ‘Eén jaar nog. Dan kan ik het speldje opprikken van veertig jaar FNV-lidmaatschap.’

Eerlijk is eerlijk, met z’n 63 jaar kijkt hij uit naar zijn pensioen: ‘Vier jaar en acht maanden nog, ik tel het af. Niet om het werk hoor, dat is prima. Maar vanwege m’n gezondheid. Ik heb versleten heupen en een hoge bloeddruk. Dat krijg je van een leven lang fysiek werk. Vooral vroeger deed je het meeste met je handen, zonder machines. Gelukkig lukt het me nu allemaal nog net.’

Hij werkt al vanaf zijn tienertijd: ‘Na de lagere school ging je gewoon aan de slag, hè. We waren met tien kinderen thuis, er moest brood op de plank komen. Vanaf 1985 ben ik in dienst bij de afvalverwerking. Eerst als vuilnisman achter op de wagen. Later als beheerder bij een containerpark in de wijk. En nu als medewerker van dit milieupark. Ik sta meestal bij het inzamelpunt voor klein chemisch afval.’

De loopbaan van collega Dion volgde een andere route. Hij deed de mbo-opleiding Sport, Recreatie en Toerisme. Jarenlang was hij medewerker bij de technische dienst van een vakantiepark: ‘Op een gegeven moment wil je weleens iets anders. Een oud-collega tipte me om hier te kijken en toen was ik snel om. Ik heb nu regelmatige werktijden, het salaris is beter en ik krijg de kans om me te ontwikkelen.’

In het ene jaar dat Dion hier nu werkt, haalde hij bijvoorbeeld z’n papieren om de kraanwagens te kunnen bedienen. ‘Met de kraan stampen we het afval in de containers aan. Ik sta ook bij de containers om te zorgen dat mensen hun spullen in de juiste bak gooien. En ik zit aan de kassa, waar de mensen komen om te betalen voor het brengen van grofvuil.’

‘Je bent ook nog vervangend beheerder hè’, roept Fred van de zijlijn. Dion: ‘Klopt, als Anita er niet is, stuur ik de collega’s aan. Dan ben ik ook het eerste aanspreekpunt als er een probleem is.’

In al die jaren dat Fred hier nu werkt, zag hij de manier van afval verzamelen compleet veranderen. ‘Toen ik nog op de vuilniswagen stond, ging al het huisafval gewoon in een en dezelfde vuilniszak. Grofvuil zetten mensen langs de weg, dat haalden we dan op. Alle vuilniswagens leegden hun lading op de vuilnisbelt. Die lag hier vlak naast: een groot gat waar je alles in stortte. Eens in de zoveel tijd ging er een laag grond overheen en dan kwam de volgende lading.’

Begin jaren negentig begonnen er dingen te veranderen. Eerst kwamen er containerparken in de wijken: daar kon je als bewoner je grofvuil afgeven. Fred: ‘Ik was beheerder van zo’n park. Als ik avonddienst had, zat ik soms helemaal in het donker, want we hadden daar geen elektriciteit.’ De eerste tijd ging alles nog in één bak, maar er kwamen al snel extra bakken bij: ‘Een bak voor papier, voor glas, voor metaal ...’

Het was het begin van een nieuwe manier van afvalverwerking. In de loop van de jaren negentig maakten de containerparkjes plaats voor nieuwe ‘milieuparken’. Op deze plekken kon je steeds meer grofvuil gescheiden aanleveren, tegenwoordig tientallen verschillende soorten. Dion somt op: ‘Elektronisch afval, metaal, textiel, tuinafval, klein chemisch afval, asbest, harde kunststof, gips, matrassen, dakleer, hout, puin ... en dan heb ik ze nog lang niet allemaal gehad.’

Ook de inzameling van het huisafval – met de vuilniswagens – gaat meer gescheiden: GFT mag in de kliko, restafval in de rode vuilniszak. En inwoners kunnen PMD, papier, glas en luiers naar een van de vele milieuperrons in de stad brengen.

Hét grote verschil is dat afval niet meer als ‘troep’ wordt gezien, maar als grondstof voor nieuwe materialen. ‘Hout bijvoorbeeld kun je vermalen en gebruiken om plaatmateriaal van te maken’, zegt Fred. ‘Van tuinafval wordt nieuwe compost gemaakt. IJzer wordt weer omgesmolten. Zo zijn er voor allerlei soorten afval manieren om ze te recyclen. Maar vraag me niet wat precies, dan moet je bij de mensen op kantoor zijn.’

Soms staan ze weleens te kijken wat mensen allemaal weggooien. Fred: ‘Tot complete inboedels aan toe.’ Mensen komen ook met spullen die nog prima geschikt zijn voor een tweede leven, zoals meubels of speelgoed. Dion: ‘Die kunnen ze tegenwoordig gelukkig kwijt in de kringloopcontainer die hier staat. Zulke spullen worden weer verkocht in onze kringloopwinkel.’

Beheerder Anita komt binnen voor een boterham. ‘Krijg je al een punthoofd van ze?’, vraagt ze. Al grappend staan de heren op. De jas gaat aan, de buitendeur open, nog even een sigaretje, en dan weer aan de bak.