OMDENKEN

Ons verzet leverde een paar belangrijke verbeteringen op. Zo hielden de bestaande Wajongers gelukkig hun rechten. Maar de miljarden aan bezuinigingen gingen gewoon door. Jonggehandicapten zouden vanaf 2015 onder de Participatiewet vallen, een streng vangnet dat voor deze groep helemaal niet past. De belofte van werkgevers dat als alternatief 125.000 banen gecreëerd zouden worden voor mensen met een arbeidsbeperking geloofden we toen al voor geen meter en dat is helaas ook bewaarheid: nog steeds is slechts 11 procent van de werkgevers bereid om deze mensen in dienst te nemen, en de overheid zelf al helemaal niet.

Als onderdeel van het protest wilden we laten zien dat onze doelgroep weinig welkom was bij werkgevers. Het beste voorbeeld was Johan, een dertiger met een vorm van autisme: slim, humoristisch, vaak onbegrepen en moedig. Hij was ook heel nauwkeurig: bij het eerste interview dat hij bij een FNV-bijeenkomst gaf, vertelde hij dat hij 1241 keer had gesolliciteerd. 538 keer had hij niets gehoord, 701 keer had hij een schriftelijke afwijzing gehad en twee keer was hij uitgenodigd voor een gesprek, zonder succes. Hij probeerde altijd te achterhalen wat de reden voor een afwijzing was, maar veel verder dan: ‘U past niet in het profiel’ of: ‘Een kandidaat met meer ervaring heeft de voorkeur gekregen’, kwam hij niet.

Hij wilde dolgraag bij de Belastingdienst werken. Hij had fiscaal recht gestudeerd en had ook werkervaring opgedaan bij het accountantskantoor van zijn vader, wat ophield toen zijn vader overleed. Zijn jobcoach was echter geen goede hulp bij het solliciteren. Zij weigerde om de Belastingdienst uit te leggen dat iemand met autisme heel goed werk kan doen als er rekening wordt gehouden met zijn beperking.

In de jaren dat Johan actief was in de Wajonggroep, ook in het dagelijks bestuur, solliciteerde hij rustig door; bij 1500 sollicitaties hield hij op met tellen. Johan ging altijd mee naar het UWV en de staatssecretaris om de problemen van Wajongers aan te kaarten. Hij raakte overtuigd dat er een omslag in het denken van werkgevers moest plaatsvinden. Hij noemde dat ‘omdenken’ en het houdt in dat je passend werk bij de persoon (met of zonder beperkingen) moet zoeken en niet andersom: een passend persoon bij een vacature. Bij zijn benadering wordt uitgegaan van de talenten van mensen, zodat er een win-win situatie ontstaat. In de wereld van re-integratie is dit ‘omdenken’ inmiddels een ingeburgerd begrip. 

Na jaren vond Johan eindelijk een baan in de financiële wereld. Hij stopte bij de Wajonggroep om zich te concentreren of zijn werk. Laatst sprak ik hem. Het ging goed, maar zijn droom om bij de Belastingdienst te werken, had hij nog niet opgegeven. Recent had hij er gesolliciteerd. Ondanks zijn inmiddels jarenlange werkervaring, kreeg hij weer een schriftelijke afwijzing: ‘samenwerken/relaties en klantencontact zouden hem niet goed afgaan'. Rekening houden met autisme en dit onderdeel uit de functie halen (jobcarving) behoort bij de Belastingdienst blijkbaar niet tot het inclusief personeelsbeleid. Van omdenken is bij de Belastingdienst nog niets terecht gekomen. En gezien de ervaringen van veel mensen in onze werkgroep: bij 89 procent van de werkgevers niet.