Tekst Ronald de Kreij Beeld Doon van de Ven
De onderbezetting in het Justitieel Complex Zaanstad is zó groot, dat het een direct gevaar vormt voor de veiligheid van de mensen die er werken. Onder wie Mikail Özkan, die geplaagd wordt door een enorme werkdruk. ‘Ik realiseer me dagelijks dat deze mensen aan mijn zorg zijn toevertrouwd, maar dat ik aan alle kanten tekort schiet. We halen zelfs de normen niet eens meer!’
Mikail Özkan: ‘De sfeer op de afdelingen verhardt’
Wie? Mikail Özkan
Wat? Senior penitentiair inrichtingswerker (piw)
Waar? Justitieel Complex Zaanstad, Westzaan
Werkdruk? ‘Langdurig en ongezond.’
Mikail Özkan:
‘Bij ons zijn de onderbezetting en het ziekteverzuim zó hoog, dat de ondernemingsraad én de FNV zich ernstig zorgen maken over de veiligheid van de mensen die hier werken. Dus er moét iets gebeuren, hoe dan ook. Maar wie doet wat? Wie kan überhaupt wat doen?’
‘De tekorten spelen bij alle functies die we in onze instelling hebben. De portiers, degenen die de gedetineerden bij binnenkomst opvangen, de toezichthouders, zelfs de afdelingshoofden. De grootste tekorten zijn te vinden bij de zwaarste functies: de complexbeveiligers en de penitentiair inrichtingswerkers. Ik denk dat wij op elk cluster wel acht tot tien man tekort komen. Dat is nu en beetje opgevangen door het dagprogramma in te korten, wat betekent dat gedetineerden veel langer achter de deur zitten en waardoor je minder personeel hoeft in te zetten. Maar dan nog blijft het haast onmogelijk om verlof op te nemen, waardoor de druk alleen maar verder stijgt. Voor de afdelingshoofden is het rondbreien van de roosters inmiddels bijna een dagtaak geworden.'
‘Normaal staan we met drie piw’ers op een afdeling. Maar tegenwoordig zijn het er vaak maar twee. Op 48 gedetineerden. Daar moeten die twee een heel dagprogramma mee draaien.’
‘De sfeer op de afdelingen verhardt. Deels begrijpelijk, want vanwege de bezuinigingen zitten de gevangenen tegenwoordig in dubbelcellen, wat veel ruzie met zich meebrengt. Bovendien is waarschijnlijk meer dan de helft van de gedetineerden licht verstandelijk beperkt, wat ons werk er ook al niet gemakkelijker op maakt. Vechtpartijen, suïcidepogingen… elke dag realiseer je je weer dat deze mensen aan onze zorg zijn toevertrouwd, maar dat je aan alle kanten tekort schiet. We halen zelfs de normen niet eens meer! Tot overmaat van ramp krijgen we steeds meer taken erbij.’
‘Ik kan zo nog wel even doorgaan, maar de vraag was óók welke oplossingen ik zie. Welnu, die heb ik niet. Want als ik ze wél had, dan was het probleem allang opgelost geweest.’
‘De ondernemingsraad heeft aangegeven dat het sluiten van minimaal één cluster een oplossing kan zijn. Dat zou namelijk meteen verlichting geven. En vanuit de FNV hebben we de landelijke werkgever Dienst Justitiële Inrichtingen opgeroepen om te komen met echte, desnoods onconventionele oplossingen om het personeel snel tegemoet te kunnen komen. Ik ben benieuwd of dat nog wat gaat opleveren.’
‘Kijk, de belangrijkste oorzaak van de werkdruk is onmiskenbaar het tekort aan personeel en het grote aantal vacatures dat we niet ingevuld krijgen. Veel collega’s zijn jonge mensen die zich nu nog niet druk maken over hun pensioen en zich daarom verhuren als zzp’er. Als wij hen aan ons willen binden, moeten we concurreren met partijen als het COA, Schiphol en de politie. Maar wij lopen met onze arbeidsvoorwaarden ver achter. Als dat niet verandert, dan wordt ook ons probleem niet opgelost. Ik zei het hiervoor al: er moét iets gebeuren, hoe dan ook, en liefst nu!’