Interspecies Supermarket: winkelend naar een nieuwe mens-natuurverhouding

Tekst: Dan Afrifa, Beeld: Nichon Glerum

Kunstenaarscollectief de Onkruidenier heeft op het strand de deuren geopend van een bijzondere winkel: een interspecies supermarkt. Geen kiloknallers en actieweken, maar vragen en antwoorden over landschappen en voedselsystemen, over de oorsprong en toekomst van onze soort.

De tocht naar het strand bij Formerum biedt al genoeg stof tot nadenken. Terwijl we fietsen door een bos dringt de autoweg zich steeds meer op als een symbool van onze dominerende relatie met de natuur. We doorkruisen het groen terwijl de langs de asfaltzwarte loper opgestelde bomen ons beschutten.


Gelukkig krijgen we voorbij de duinen de kans om onze mens-natuurverhouding te herzien. Op het strand wijst een behulpzame vrijwilliger ons de weg: linksaf naar de versafdeling of rechtsaf naar het koelkastgangpad? We kiezen voor de eerste optie, want waaiend zoals het doet is het al fris genoeg. Als alpineskiërs slalommen we langs routepalen, terwijl we de verleiding weerstaan om meeuwensporen te volgen en af te dwalen.


Uiteindelijk komen we aan bij Rosanne van Wijk, gekleed in een kakikleurig winkeluniform, compleet met vissershoedje. "Met trots presenteren we ons nieuwe assortiment," zegt de kunstenaar terwijl ze naar de spullen op tafel wijst. Het betreft een reeks hybride producten, waar we een keuze uit moeten maken. We gaan voor een verse gele zeevrucht. Of is het een halve citroen? "En hier, een boodschappenlijstje, met opdrachten en verhalen die je begeleiden naar de vloedlijn-afdeling, waar zowel de oorsprong als de toekomst van onze soort ligt."


Golven van bewustwording

Een van de opdrachten luidt: 'Loop tien golven en sta even stil'. Ik denk er te hard over na: moeten we tien arriverende golven lopen, of kijken we naar de golven waar ze zich vormen? Bij de volgende opdracht, waarin we ‘vijf golven’ moeten lopen, snap ik het: ik moet stoppen met denken. We sluiten onze ogen en stemmen ons af op het ritme van het water.


In deze supermarkt gaat je object bij de uitgang terug de schappen in. Als beloning ontvang je reflecties van kunstenaar Ronald Boer over de kunstinstallatie. Hij gaat onder andere in op de keuze voor de supermarkt als metafoor, omdat de supermarkt juist ver verwijderd lijkt van onze natuurlijke verhouding tot de voedselketen. "Inderdaad," bevestigt Boer. "Veel van wat we in onze huishoudens hebben, komt uit de gangpaden van supermarkten, die het zicht op de eigenlijke landschappen daarachter belemmeren."


En ook ons zicht op het strand is belemmerd, aldus Boer. "Mensen ervaren hier doorgaans de kracht van de natuur, maar zien over het hoofd dat het ook een plek is waar voedsel vandaan komt. Het is een web van relaties. Daarom zochten wij een manier om koesterend naar het landschap te kijken, en er zo beter voor te zorgen in de toekomst." Voor ons is dit vooralsnog gelukt. Op de terugweg luisteren we naar de golven, die het strand, de natuur en daarmee ook ons voeden met talloze aanspoelende micro-organismen.


Interspecies Supermarket is tot en met 18 juni elke dag te bezoeken vanaf 11:00.