Het zal weinigen ontgaan zijn dat werkgevers grote moeite hebben om hun vacatures te vullen, dat veel werknemers stress ervaren door het betaalde en onbetaalde werk dat op hun bordje ligt en dat er desondanks ook nog steeds mensen om één of andere reden aan de kant staan.
Ook in Overijssel is er een arbeidsmarkt vol gaten en beleid dat het éne gat met het andere lijkt te vullen. Dat is de conclusie die Trendbureau Overijssel begin 2023 trok uit de verkenning Toekomst voor Werk, Werk voor Toekomst. Volgens ons wordt dat veroorzaakt doordat we blijven hopen dat oude oplossingen nu wél tot resultaten zullen leiden en omdat ons toekomstbeeld bestaat uit vastgeroeste, 19de -eeuwse opvattingen over werk en onderwijs. We blijven in kringetjes draaien rond de vraag hoe we een beroepsbevolking kunnen creëren die zich voegt naar de banen die er zijn.
Trendbureau Overijssel stelt juist dat beleidsmakers, werkgevers, werknemers maar óók opleiders moeten beginnen met de vraag hoe we al het werk, betaald én onbetaald, gedaan krijgen met de bevolking die er is.
Wat betekent deze opdracht voor Leven Lang Ontwikkelen? Daar hebben we ons in de de hackatons op 9 en 23 mei over gebogen.
Een eerste uitdaging ligt volgens Trendbureau Overijssel in echt werk maken van het ‘leven lang’ van LLO. Het onderscheid tussen ‘initieel’ onderwijs en ‘bij- en omscholing’ daarna, doet geen recht aan de snelheid van veranderingen in werk en in individuele levens. Klaslokalen anno 2023 zien er met ander meubilair en andere leermiddelen wel anders uit dan die uit 19e eeuw. Maar ze zijn nog steeds ingericht op een onderscheid tussen leren en werken, tussen leraar en leerling, tussen hoofd- en handwerk. Net als in de 19e eeuw staat het creëren van een beroepsbevolking die zich voegt naar de verwachtingen van werkgevers, centraal.
Dat brengt ons bij de tweede uitdaging. Die is nog ingewikkelder, merken we in gesprekken over de verkenning. Wat als die werkgevers en beleidsmakers zelf het meest moeten (bij)leren? Moeten leren werk aan te passen aan de capaciteiten en mogelijkheden van de mensen die gemotiveerd zijn om het werk te doen. Wat als werkgevers echt rekening moeten houden met al het werk van toekomstige werknemers. Niet voor één werkgever, maar ook voor andere werkgevers, of als zzp’er, als mantelzorger, als vrijwilliger, als vader, als dochter, als naober. Op welke wijze kan ROC van Twente bijdragen aan die leeropdracht?
Voor de toekomst van Werk in Twente is het vullen van openstaande vacatures maar een bijzaak. De werkelijke uitdaging is te zorgen dat iedereen een waardevolle bijdrage kan leveren aan al het betaalde en onbetaalde werk dat gedaan moet worden om de samenleving draaiende te houden.
Annemarth Idenburg,
Directeur Trendbureau Overijssel