De arbeidsmarkt is gedraaid

Een aantal bevindingen die aangeven dat de markt is gedraaid:

• Een daling van het aantal mensen dat een nieuwe baan heeft gevonden.
• Een (lichte) vermindering van de sourcingsdruk (de mate waarin mensen benaderd worden voor een baan of om te solliciteren).
• Een lichte stijging in de verwachte duur van de zoektocht naar een baan. Ook hier was er al ruim drie jaar geen toename meer waargenomen.
• Een afname van de schaarste. Zowel kwantitatief (minder vacatures ten opzichte van het actieve arbeidsaanbod) als kwalitatief (minder ondernemers die aangeven dat ze gehinderd worden door een tekort aan personeel).
• Een toename van de werkloosheid.

De economie lijkt voorzichtig de weg naar boven weer te hebben ingeslagen. De vraag rijst dan direct: is de kanteling op de arbeidsmarkt slechts van korte duur, of zal er langere tijd sprake zijn van iets meer ontspanning?

Baanwisselingen

In het eerste kwartaal van 2024 was er een daling in het aantal baanwisselingen. Vergeleken met het vorige kwartaal nam het aantal mensen dat ander of nieuw werk vond af met 77 duizend, en ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar daalde het met 60 duizend. De mobiliteit en dynamiek op de arbeidsmarkt zijn de laatste jaren zeer hoog geweest. Het aantal baanwisselaars omvat niet alleen mensen die van baan wisselen, hoewel dit de grootste groep vormt binnen de bijna 1,8 miljoen baanwisselaars. Ook mensen die vanuit een niet-werkende situatie een baan hebben gevonden, worden meegeteld. Wanneer de werkgelegenheid toeneemt, groeit het aandeel van deze groep.

1,78 miljoen

Flexbranche

In het eerste kwartaal van 2024 bleef de omvang van de flexschil vrijwel stabiel ten opzichte van de voorgaande kwartalen. Het aantal vaste contracten steeg met 1,8 procent ten opzichte van een jaar eerder, terwijl het aantal werknemers met een flexibel contract met 1,1 procent kromp, de eerste krimp in drie jaar. Het aantal uitzendkrachten daalde met 5,1 procent. Het aantal zelfstandigen groeide met 1,8 procent en het aantal zzp’ers eigen arbeid steeg met 4,4 procent, wat 11,0 procent van de werkzame beroepsbevolking vertegenwoordigt, het hoogste aandeel ooit.

Vacatures nemen weer toe

Na zes kwartalen van afname is het aantal vacatures in het eerste kwartaal van 2024 licht toegenomen. Aan het einde van het eerste kwartaal stonden er 411 duizend vacatures open, duizend meer dan eind december. In het openbaar bestuur en de overheidsdiensten kwamen er drieduizend vacatures bij, waardoor er aan het eind van het eerste kwartaal 29 duizend vacatures openstonden. In de zorg nam het aantal vacatures met tweeduizend toe, tot een totaal van 67 duizend.

Werkloosheid toegenomen

Na een lichte afname in het vierde kwartaal van 2023 nam de werkloosheid in het eerste kwartaal van 2024 toe. Er waren 373 duizend mensen werkloos, 13 duizend meer dan een kwartaal eerder. Dit komt neer op 3,7 procent van de beroepsbevolking, een stijging ten opzichte van 3,5 procent in het vorige kwartaal en 3,6 procent een jaar eerder. Werklozen zijn mensen zonder betaald werk die recent naar werk hebben gezocht en op korte termijn beschikbaar zijn.

De werkloosheid steeg onder mensen jonger dan 45 jaar. Bij jongeren nam het percentage toe van 8,2 naar 8,5, en bij 25- tot 45-jarigen van 2,9 naar 3,1. Onder 45- tot 75-jarigen bleef de werkloosheid stabiel op 2,2 procent.