“Ik voelde me als kind altijd anders dan iedereen in de wereld", zegt Marit Leendertse, adviseur bij Cubiss. “Terwijl ik dat niet ben. Het is logisch dat je je wilt hechten aan mensen met dezelfde interesses, in wie je jezelf herkent.” Maar wat als je die mensen niet ziet in je eigen omgeving? Bijvoorbeeld op school, of op de werkvloer.

Marit is bij Cubiss expert op de thema's diversiteit en inclusie. “Ook in onze eigen organisatie moeten we ons bezig houden met diversiteit en inclusie. Dat is nodig om de bubbel te breken.” Ze is projectleider van de werkgroep die aan de slag is gegaan met het creëren en zijn van een diverse en inclusieve werkplek. 

“Toen ik klein was vroeg ik aan mijn moeder waarom ik nooit een vrouw als vrachtwagenchauffeur zag rijden”, herinnert ze zich. Opgroeiend als meisje en queer zijnde merkte ze dat het veel invloed heeft op je ontwikkeling en zelfbeeld als je jezelf niet gerepresenteerd voelt. Als je nooit een afspiegeling van jezelf terugziet in de samenleving; in televisieprogramma's, boeken, tijdens lezingen of presentaties. “Representatie is belangrijk. Om jezelf terug te zien, maar ook om de ander te zien. Zelf las ik dan ook het liefst boeken met vriendengroepen in de hoofdrol. Dan kon ik in meerdere personages iets van mezelf herkennen.”

Spiegels en ramen

“In de bibliotheekbranche spreken we bij diversiteit en inclusie vaak over spiegels en ramen; over jezelf herkennen, maar ook naar buiten kunnen kijken, de wereld in en het perspectief van iemand anders zien”, schetst Marit. “Diversiteit gaat om het volledige spectrum van menselijke verschillen. Dat is heel breed. Van gender, huidskleur en religie, tot seksuele oriëntatie, neurodiversiteit, fysieke capaciteiten, leeftijd, opleidingsniveau en meer. Inclusie is dat iedereen mee kan en mag doen. Een inclusieve samenleving is een plek waar een diverse groep mensen zich veilig voelt. Omdat ze zichzelf kunnen zijn. Waar iedereen gelijke toegang heeft tot kansen en middelen. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.”

Herkenning en nieuwsgierigheid

Diversiteit en inclusie moet dan ook plaatsvinden binnen alle lagen in organisaties zoals bibliotheken, POI’s en scholen. Van een divers personeelsbestand hebben en een inclusieve werkplek zijn, tot een diverse en inclusieve collectie en programmering. “Maar dat is niet altijd makkelijk”, weet Marit. “Het is een grote opgave voor organisaties en kan tot lastige gesprekken leiden. Ook in ons eigen werkgebied. Nog niet alle scholen en bezoekers staan bijvoorbeeld open voor een gesprek over het belang van deze thema’s. Verandering kan soms als moeilijk worden ervaren of gaan schuren, omdat er iets verandert aan de wereld zoals je deze kent. Maar daar moet je doorheen; als mens, als organisatie en als maatschappij. De bibliotheek is juist een plek waar perspectieven samenkomen en de dialoog opgestart kan worden. En dat gaat beter met een divers personeelsbestand en een inclusieve werkvloer. Dan is het makkelijker om de verbinding te vinden en vanuit een andere invalshoek dan je gewend bent een onderwerp te benaderen.”

Leren van elkaar

Verandering maak je via verschillende routes. “In de werkgroep gaan verschillende Brabantse bibliotheken, waaronder Theek 5, en Cubiss samen aan de slag met het creëren en zijn van een inclusieve werkplek, met een divers personeelbestand”, vertelt Marit. “We leren van elkaar en wisselen ervaringen uit, om zo te groeien en te kunnen verbeteren. Diversiteit is immers een gegeven en daarom moeten we met elkaar aan inclusie blijven werken. Dat lukt alleen door te blijven luisteren. En als je eigen bubbel je niet tegenhoudt om met elkaar in gesprek te blijven.”